Wigilia to dla każdego z nas szczególny czas.  Spotkanie w rodzinnym gronie, życzenia, kolędy a przede wszystkim wspólne biesiadowanie.  Na stole nie może zabraknąć  tradycyjnych  potraw, i choć obecnie nie zawsze jest ich dwanaście to i tak staramy się, aby było ich jak najwięcej. Chociaż  przygotowanie wielu z nich jest bardzo pracochłonne warto  zdecydować się na taki wysiłek. Nic bowiem nie zastąpi smaku domowej roboty pierogów,  kapusty z grochem czy aromatycznych pierników.  Teraz, kiedy właściwie wszystko i o każdej porze roku  możemy kupić w sklepach, tym  bardziej doceniamy tradycyjne smaki. Niecodziennie przecież lepimy uszka, czy gotujemy barszcz na zakwasie.  Dlatego zapraszamy do wspólnego gotowania ;)

Barszcz na zakwasie
         Składniki na zakwas:
3 kg buraków
1 główka czosnku
piętka lub skórka żytniego chleba
2 cebule
3 czubate łyżki soli, pieprz  
          Składniki na barszcz:
 3 litry wody
 2 kg buraków
 1 litr zakwasu z buraków
 10 kapeluszy grzybów suszonych
 3 średnie cebule,
 100g śliwek suszonych wędzonych
 3 czubate łyżki cukru
 sól

Zakwas:
Buraki  i cebulę obrać, pokroić w  plasterki. Warzywa  włożyć  do kamionkowego garczka lub szklanego słoja .  Zalać przegotowaną, schłodzoną,  osoloną wodą  tak, aby przykryła buraki. Włożyć do garnka kawałek chleba, przykryć całość ściereczką i odstawiamy na ok. 3 dni w ciepłe miejsce.  Kiedy skwaśnieje odlać  sok do słoików.
Barszcz:
Buraki umyć, gotować w skórkach ok. 40 minut aż zmiękną.   Wystudzić i obrać.  Wlać  do garnka 3 litry wody, włożyć cebule przekrojone na połowę, kapelusze grzybów, śliwki , wszystko  gotować ok.  1 godziny. Buraki  zetrzeć na  tarce. Dodać  do gotującego się wywaru,  doprowadzić do wrzenia. Odstawić  na godzinę.  Następnie dosypać  cukier, dolać  zakwas i zostawić barszcz na kolejne 30 minut.  Doprawić do smaku. Przed podaniem barszcz odcedzić i podgrzać .

Pierogi wigilijne
składniki na około 100 pierogów
2 kg kapusty kiszonej
1 kg świeżej kapusty
25 dag grzybów suszonych
2,3 cebule
sól, pieprz
1 kg mąki pszennej
15 dag margaryny do pieczenia
2 całe jajka
3 żółtka

2 kg kapusty kiszonej i 1 kg kapusty świeżej, poszatkowanej gotujemy w osobnych garnkach do miękkości. Moczone przez noc suszone grzyby (25 dag, najlepiej borowików) gotujemy. Kapustę słodką, kiszoną i grzyby po ugotowaniu odcedzamy i studzimy. Następnie mielimy przez maszynkę z dużymi oczkami. Do farszu dodajemy 2-3 cebule drobno posiekane i usmażone na maśle na złoty kolor. Przyprawiamy solą i pieprzem do smaku. 1 kg mąki pszennej połączyć z 15 dag margaryny do pieczenia. Dodać 2 całe jajka i 3 żółtka. Ciasto wyrabiamy stale dolewając do niego ciepłą, przegotowaną wodę aż do momentu, gdy ciasto stanie się plastyczne i nie przykleja się do rąk. Ciasto wałkujemy na cienki placek i kroimy szklanką koła.

Kugiel
8 kg ziemniaków
1 golonka
2 kg żeberek, ewentualnie nóżka wieprzowa
0,25 kg cebuli
0,2 l mleka
sól, pieprz, olej

Ziemniaki i cebulę trzemy jak na placki ziemniaczane. Mięso myjemy i kroimy na niezbyt duże kawałki. Ziemniaki i mięso łączymy ze sobą dodając przyprawy i odrobinę mleka. Tak przygotowaną potrawę umieszczamy w dużym garnku wysmarowanym uprzednio olejem i przykrywamy folią aluminiową oraz pokrywką. Pieczemy w piekarniku przez około 10 godzin w początkowej temperaturze 180 °C, po godzinie zmniejszając do temperatury 100 °C.
W wielu domach w Wigilię przygotowywano  kugiel, po czym wszyscy zanosili go do miejscowej piekarni. Tam wszystkie kugle były pieczone razem. Świątecznego poranka, po wyjściu z pierwszej mszy wszyscy szli do piekarni po swój kugiel. Jeszcze ciepły przenosili do domów i zjadali podczas świątecznego śniadania. Ci, którzy mieli swoje piece chlebowe, kugle piekli po wyjęciu z pieca chleba i po powrocie z pasterki podjadali z pieca ciepły kugiel;)

Kapusta z grochem
1 kg kapusty kiszonej
50 dag łuszczonego grochu
cebula
ziele angielskie
liście laurowe
pieprz, sól

Groch umyć i namoczyć na noc w letniej wodzie. Następnego dnia ugotować go w tej samej wodzie. Kapustę wypłukać drobno pokroić, zalać wodą, dodać przyprawy i gotować w odkrytym naczyniu przez około 45 minut. Dodać przesmażoną cebulę, przykryć i dusić pod przykryciem jeszcze około godziny minut. Groch wymieszać z kapustą i całość doprawić.