Historyczne miasta i miasteczka

Końskie

 

Jedną z najwiekszych atrakcji miasta jest zabytkowy zespół parkowo-pałacowy. Pałac zbudowany został według projektu Franciszka Marii Lanciego, wzorowany na siedzibie królewskiej w Pillnitz pod Dreznem. Pałac składa się z dwóch bocznych skrzydeł wygiętych w podkowę. Brak jest korpusu głównego, którego nigdy nie wybudowano. Na osi głównej pałacu, za drogą asfaltową znajduje się glorietta, budowla ogrodowa o charakterze dekoracyjnym. W ogrodzie pałacowym rozmieszczone są: „Świątynia Grecka” wybudowana według kanonów klasycyzmu z portykiem o sześciu kolumnach nad głównym wejściem i dwukolumnowym portykiem po przeciwnej stronie, „Oranżeria Egipska”, której fasada wzorowana jest na egipskich świątyniach, ozdobiona posągami faraonów i hieroglifami, „Domek Wnuczętów” – mała neogotycka budowla, zapewne jako dom zabaw dla latorośli rodu Małachowskich. W parku znajdziemy również mniejsze budowle, jak studzienkę czy altanę. Na skraju parku znajduje się obelisk z popiersiem Tadeusza Kościuszki. Drugi jego pomnik, pełnopostaciowy na koniu stoi przed kościołem parafialnym.

 

Kościół pw. Św. Mikołaja w  swoim obecnym kształcie wybudowany został w latach 1492-1520, a rozbudowany i modernizowany na początku XX w. Zawiera pozostałości wcześniejszego kościoła w postaci tympanonu z przedstawieniami słońca i księżyca znajdującego się nad bocznym wejściem. Na ścianie dzwonnicy herb „Odrowąż” prawdopodobnie z wieku XIII.

Na koneckim cmentarzu, gdzie stoi barokowy kościół pw. św. Anny znajdziemy grób matki słynnego tenora Jana Kiepury i groby partyzantów Waldemara Szwieca „Robota”, którzy zginęli podczas niemieckiej obławy w Wielkiej Wsi.

Modliszewice
Wieś początkowo znajdowała  się w rękach Odrowążów. Gałąź tego rodu zaczęła używać nazwiska Modliszewscy. Od XVII w własność kasztelana małogoskiego Jana Lipskiego. Dwór wybudowany został prawdopodobnie przez prymasa Jana Lipskiego, którego herb Łada znajduje się nad bramą. Po Lipskich wieś była własnością Humieckich, a w drodze małżeństwa Anny z Janem Małachowskim stała się własnością tego rodu. W Modliszewicach ma swoją siedzibę Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego.

Kazanów
Kazanów to gniazdo rodu Kazanowskich herbu Grzymała. We wsi znajduje się piękny murowany kościół wybudowany w 1627 r. na miejscu wcześniejszego drewnianego z 1594 r. Do kościoła przylegają budynki klasztoru bernardynów, który został skasowany przez władze carskie po powstaniu styczniowym.

Zabytki techniki:

Sielpia Wielka

 

Dziś jest to znana miejscowość wypoczynkowa z licznymi ośrodkami rozlokowanymi nad dużym zalewem na rzece Czarnej. Podczas realizacji staszicowskiego projektu rozwoju przemysłowego Królestwa Polskiego, w Sielpi powstała walcownia i pudlingarnia. Przy zakładach wzniesiono osiedle dla pracowników, szkolę i szpitalik. W 1921 zakończono produkcję, a w 1934 r. nieczynny zakład stał się pierwszym w Polsce zabytkiem techniki i został udostępniony do zwiedzania. Zakład został doszczętnie zdewastowany przez hitlerowców, którzy nie wywieźli jedynie wielkiego koła wodnego o średnicy 8,75 m. Po wojnie, w 1962 r, obiekt otrzymał nazwę Muzeum Zagłębia Staropolskiego działającego pod auspicjami warszawskiego Muzeum Techniki. W halach produkcyjnych zgromadzono szereg unikatowych maszyn i urządzeń.

Maleniec
W Maleńcu zobaczyć możemy znakomicie zachowany zakład produkcyjny z linią do wytwarzania łopat i gwoździ napędzany początkowo przez dwa koła wodne, a później przez turbinę elektryczną. Zakład powstał w 1784 r. z inicjatywy kasztelana łuckiego Jacka Jezierskiego. Przechodząc w ręce kolejnych właścicieli był rozbudowywany i modernizowany. W 1967 r. zakład zakończył produkcję i został uznany za zabytek techniki.

Furmanów
W Furmanowie znajdował się zakład produkcyjny poświadczony w dokumentach już w XVII w. Zakład został rozbudowany przez Małachowskich, a później przez Platerów i stanowił jeden z większych zespołów wielkopiecowych. Do dziś pozostały ślady kanału wodnego i urządzeń piętrzących, a przede wszystkim czterokondygnacyjna wieża gichtociągowa, wewnątrz której znajdowała się winda służąca do transportu gichty (ruda, paliwo, topniki), czyli wsadu do wielkiego pieca.

Stara Kuźnica
W tej niewielkiej wiosce znajduje się kompletnie wyposażona kuźnica z młotem naciskowym i miechami napędzanymi siłą wody. Są tam również stare narzędzia kowalskie. Ze źródeł historycznych wynika, że kuźnica działała już w XVII w., a pod koniec XIX istniał wielki piec. Zakład produkował narzędzia rolnicze: lemiesze i odkładnice do pługów oraz siekiery.
 

Przyroda:

Rezerwat "Gagaty Sołtykowskie "

 

Rezerwat utworzony został w 1997 r. na terenie dawnego wyrobiska kopalni odkrywkowej surowców ceramicznych. Miejsce to było „polskim Klondicke” gdzie poszukiwacze drążyli nielegalne otwory poszukując gagatu -  błyszczącej odmiany węgla brunatnego o czarnym, tłustym połysku. Minerał ten był bardzo poszukiwany jako materiał jubilerski.  Prace wydobywcze dla potrzeb kopalni uczyniły z tego terenu przysłowiowy „księżycowy krajobraz”. Najcenniejszym odkryciem było odnalezienie tropów dinozaurów, których interpretacja pozwoliła na postawienie tezy o ich stadnym życiu i czynnej obronie potomstwa. Znajduje się tam również ślad interpretowany jako zadrapania pazurami podłoża podczas płynięcia dinozaura w wodzie. Najcenniejsze tropy dinozaurów zostały zabezpieczone i można je oglądać pod drewnianą wiatą.

„Piekiełko Szkuckie”
W pobliżu wsi Szkucin, na skraju lasu znajduje się grupa skałek zbudowanych z jurajskich zlepieńców. Gołym okiem widać żwir zlepiony piaszczystym spoiwem. Nierównomierna twardość tych skał osadowych spowodowała modelowanie w nich przez naturę pięknych form.

Rezerwat "Górna Krasna"
Najwiekszy rezerwat florystyczno-ornitologiczny na terenie woj. świętokrzyskiego zajmujący obszar 413,02 ha.  Występują tu zbiorowiska roślin o charakterze bagiennym: olsy, bory bagienne, łęgi, łąki trzylicowe z roślinami chronionymi jak kruszczyk błotny, kosaciec syberyjski, goryczka wąskolistna, pełnik europejski czy owadożerna rosiczka okrągłolistna. Bogaty jest też świat zwierząt. Często spotkać można  motyle rusałki, ale też i rzadkie, takie jak modraszek alkon i telejus, czerwończyk nieparek lub niestrzęp głogowiec. Trudnodostępny dla ludzi teren jest rajem dla ptaków. Bytują tu czaple, żurawie. Błotniaki - stawowy i łąkowy, bocian czarny i biały. Na niebie krążą drapieżne myszołowy, pojawiają się też trzmielojady, jest  i orlik krzykliwy. Można zobaczyć i usłyszeć latającego kszyka.  Z trzcinowisk dochodzą głosy derkacza, bąka i wodnika. Bytują tu bobry i wydry. Dla uważnego obserwatora ten roślinny i zwierzęcy świat jest istnym rajem dzikiej przyrody.

Rezerwat "Skałki Piekło Pod Niekłaniem"

 

Rezerwat ustanowiony został w 1959 r. Ochroną objęto pas skałek, złożonych z mało zwięzłych jurajskich piaskowców. Podczas zlodowacenia środkowopolskiego procesy wietrzeniowe i eoliczne, czyli działania wiatru wymodelowały przepiękne formy skalnych grzybów, baszt, nawisów i innych trudnych do nazwania, ale poruszających wyobraźnie, form.