Końskie posiadają dwa pomniki Tadeusza Kościuszki. Młodszy, aczkolwiek bardziej okazały znajduje się w centrum miasta, na placu naprzeciw Kolegiaty pw. śś. Mikołaja i Wojciecha. Drugi, starszy, o ciekawej historii mieści się niedaleko bramy parkowej przy ulicy Mieszka I. Tylko bieg historii może wytłumaczyć obecny stan rzeczy.

fot. Krystyna Karlińska-Kubik

W okresie zaborów, w centralnym punkcie miasta, zaborcy postawili pomnik cara Aleksandra II, w 50-tą rocznicę carskiego ukazu o uwłaszczeniu chłopów. Wszystko dla ukazania wdzięczności mieszkańców miasta i powiatu koneckiego za okazanie łaski przez cara dobroczyńcę. W czasie I wojny światowej, w roku 1914 do Końskich zawitał patrol Legionistów, jego członkowie urządzili symboliczny pogrzeb cara zrzucając popiersie władcy z cokołu. Wkrótce miasto przejęli Austriacy, którzy zezwolili mieszkańcom Końskich na odsłonięcie pomnika Tadeusza Kościuszki w setną rocznicę jego śmierci, czyli w roku 1917. Mieszkańcy do budowy pomnika wykorzystali stary cokół z pomnika Aleksandra II, zakrywając rosyjskie napisy żeliwnymi tablicami z symbolami nawiązującymi do Insurekcji Kościuszkowskiej. Podczas II wojny światowej Niemcy nakazali ówczesnemu burmistrzowi zlikwidowanie pomnika.

fot.Agnieszka Jaskólska

Ten, ukrył go tak skutecznie, że nie udało się go odnaleźć po wojnie. Ks. prałat Antoni Ręczajski – proboszcz parafii śś. Mikołaja, sprowadził w 1946 r. do Końskich rzeźbiarza z Torunia – Wojciecha Durka. Rzeźbiarz ten wykonał w Końskich kilka okazałych pomników, w tym m.in. pomnik konny Naczelnika Tadeusza Kościuszki. Na wysokim cokole, z płaskorzeźbą przedstawiającą trzech kosynierów, artysta umieścił na koniu wodza trzymającego dużą chorągiew. Po kilku latach stary pomnik został odnaleziony i umieszczony na terenie Parku Miejskiego. Teraz miasto posiada dwa zupełnie różne pomniki Tadeusza Kościuszki.